รูปแบบของการทุจริตในองค์กร

   การเกิดทุจริตในองค์กร มาจากสภาวะเศรษฐกิจและสังคมในปัจจุบัน การแข่งขันและค่าครองชีพที่ปรับตัวสูงขึ้น แนวโน้มของรายได้ที่อาจจะไม่พอกับรายจ่าย ทัศนคติลุ่มหลงในวัตถุนิยม/เงินทองที่มากกว่าคุณธรรมและจริยธรรม ล้วนส่งผลที่จะเกิดทุจริตขึ้นได้ ดังนั้นทุกองค์กรควรให้ความสำคัญต่อแนวโน้มการเกิดทุจริตรวมถึงการกำหนดแนวทางการป้องกันการทุจริตอย่างเหมาะสม
   ทุจริต (FRAUD) ความหมายตามพจนานุกรมไทย ทุจริต หมายถึง ประพฤติชั่ว ประพฤติไม่ดี ไม่ซื่อตรง โกง คดโกง ฉ้อโกง โดยใช้อุบายหรือเล่ห์เหลี่ยมหลอกลวงเพื่อให้ได้สิ่งที่ต้องการ
   จากความหมายพอเห็นภาพได้ว่าน่าจะเป็นเจตนา ตั้งใจ เป็นการกระทำของบุคคลหรือการร่วมมือกันระหว่างบุคคลเพื่อให้ได้รับผลประโยชน์โดยวิธีที่มิชอบ ดังนั้นหากผู้บริหารขององค์กรขาดความใส่ใจ ไม่ระมัดระวัง ไม่มีการจัดระบบการควบคุมภายใน การบริหารความเสี่ยงให้เพียงพอเหมาะสม หรือไม่ให้ความสำคัญต่อการตรวจสอบในการค้นหาโอกาสของการเกิดทุจริต ก็ย่อมเป็นเหตุของปัจจัยเสี่ยงที่องค์กรนั้นจะได้รับความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการทุจริตนั่นเอง
   รูปแบบของการทุจริตที่มักเกิดขึ้นบ่อย ๆ ในองค์กร เช่น
   • การใช้สินทรัพย์ขององค์กรในทางที่ผิด นำไปใช้ส่วนตัว หรือการยักยอกสินทรัพย์ขององค์กรไปใช้ส่วนตัว
   • การโยกย้าย ถ่ายเทสินทรัพย์
   • การตั้งใจตกแต่ง แก้ไข บิดเบือน ปลอมแปลง ปลอมปน เอกสารหลักฐาน
   • การแสวงหาผลประโยชน์จากตำแหน่งหน้าที่
   • การจ่ายค่าใช้จ่ายโดยไม่มีตัวตน
   ทุจริตเป็นการกระทำที่เกิดขึ้นโดยเจตนา ซึ่งในบางครั้งก็เป็นผลพ่วงจากการการกระทำที่เกิดขึ้นโดยไม่ตั้งใจ ซึ่งเราเรียกว่า ข้อผิดพลาด
   อย่างไรก็ดี ข้อผิดพลาดที่เกิดบ่อย ๆ โดยที่ผู้บริหารหรือหัวหน้างานไม่ได้ให้ความสนใจและใส่ใจในรายละเอียด (ความประมาท) ย่อมเป็นสาเหตุหนึ่งที่มักจะกลายพันธุ์เป็นการทุจริตได้ ยกตัวอย่างเช่น การตรวจนับสินค้า หากผลออกมาเป็นสินค้าขาดและเกิดขึ้นบ่อยครั้ง ถ้าเรื่องที่เกิดขึ้นองค์กรถือเป็นเพียงข้อผิดพลาด ไม่กำหนดแนวทางปรับปรุงในเชิงการป้องกัน เพียงแต่กระทำโดยการแก้ไขปรับปรุง (Adjust) ผลสินค้าขาดให้เท่ากับของจริง นั่นก็อาจเป็นโอกาสของการเกิดทุจริตได้