เงื่อนไขการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน

         เงื่อนไขของการจัดตั้งวิสาหกิจชุมชนในรูปแบบห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่ไม่ใช่นิติบุคคล ตามกฎกระทรวง ฉบับที่ 385 (พ.ศ. 2565) ซึ่งเป็นการแก้ไขข้อ 78 ของข้อ 2 ในกฎกระทรวง ฉบับที่ 126 (พ.ศ. 2509) คือ
             1. ต้องเป็นห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่ไม่ใช่นิติบุคคล
             2. มีเงินได้ไม่เกิน 1,800,000 บาท
             3. สำหรับเงินได้พึงประเมินที่ได้รับตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2565 ถึงวันที่ 31 ธันวาคม 2568
             4. เป็นตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่อธิบดีประกาศกำหนด ซึ่งขณะนี้ยังไม่มีประกาศออกมา แต่สามารถดูแนวทางจากประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เกี่ยวกับภาษีเงินได้ ฉบับที่ 403 ที่ออกมาใช้สำหรับการยกเว้นภาษีของวิสาหกิจชุมชนระหว่างปี 2552 ถึง 2565 โดยมีเงื่อนไขคือ
                    * ต้องจดทะเบียนและได้รับใบสําคัญแสดงการจดทะเบียนจากกรมส่งเสริมการเกษตร ตามพระราชบัญญัติส่งเสริมวิสาหกิจชุมชน พ.ศ. 2548
                    * ต้องจัดทําบัญชีหรือรายงานแสดงรายได้และรายจ่ายประจําวันเป็นภาษาไทย ภายใน 3 วันทําการ นับแต่วันที่มีรายได้หรือรายจ่าย
                    * เก็บรักษาบัญชีหรือรายงานแสดงรายได้และรายจ่ายประจําวัน และใบสําคัญแสดงการจดทะเบียนไว้ไม่น้อยกว่า 5 ปี
                    * ต้องแสดงรายการเกี่ยวกับเงินได้ที่ได้รับยกเว้นภาษีเงินได้นั้น พร้อมกับการยื่นแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาประจำปีและกลางปี

         จะเห็นได้ว่าเงื่อนไขดังกล่าวไม่ยากในทางปฎิบัติ และด้วยวงเงินได้ไม่เกิน1.8 ล้านบาท จึงเหมาะกับวิสาหกิจชุมชนขนาดเล็ก และไม่ต้องมีเรื่องภาษีมูลค่าเพิ่มมาให้ดำเนินการเป็นภาระ อย่างไรก็ตาม ห้างหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่ไม่ใช่นิติบุคคลหากมีกำไรและจ่ายส่วนแบ่งกำไรให้แก่ผู้ร่วมเป็นหุ้นส่วนสามัญหรือคณะบุคคลที่ไม่ใช่นิติบุคคลแล้ว จะต้องนำมายื่นเสียภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาเนื่องจากไม่มีข้อยกเว้นภาษี แต่ถ้ามีผู้ร่วมที่เป็นชุมชนจำนวนมากอาจได้รับส่วนแบ่งกันคนละไม่มาก ซึ่งอาจไม่ถึงเกณฑ์ต้องยื่นภาษีก็เป็นไปได้